Dr. Saerens & Dr. Gillet

1) Dr. Saerens

Binnen drie weken is het zo ver, dan moet ik beginnen les geven. Mijn stijl in Leuven was eerder als "één van hen". Toevallig net enkele jaren ouder en meer wetend het eens gaan uitleggen hoe het nu precies in elkaar steekt. Als de les samenviel met goed weer, was dat in korte broek en met sandalen. Meer dan eens kon de oplettende student nog de vage stempel-overblijfselen op mijn hand spotten, met bijhorende wallen onder mijn ogen. De studenten spraken me aan met Bart… (Let wel, ik gaf zeer veel werk, weinig punten, en dulde geen gepraat tijdens mijn uitleg.)

Hier in Afrika moet ik (noodgedwongen) anders te werk gaan. In de cultuur is er hier zoiets als de "big man". Om respect af te dwingen moet ge tonen dat ge macht en geld hebt. Vroeger deed ge dat met zo veel mogelijk vrouwen te hebben en die zo veel mogelijk eten te geven. Tegenwoordig toont ge dat met nen dikke Mercedes, een strak maatpak, en een gouden horloge met liefst enkele bijhorende gouden tanden. Een schoolvoorbeeld is de president. Terwijl hier nog altijd gigantisch veel werkloosheid is, het land niet meteen rijk kan genoemd worden, en er (onlangs in het nieuws) regelmatig kinderen verdrinken in een rivier op weg naar school omdat er geen geld is voor een brug, blijkt de voornaamste bezorgdheid van de president het opknappen van zijn nu al veel te riante villa. "Een president moet toch uitstralen dat hij de president is."

Hoog tijd voor een metamorfose dus. Respect afdwingen blijft een must, zeker nu ik gehoord heb dat sommige individuen er niet vies van zijn om de leraren te bedrijgen met scherpe voorwerpen. Gedaan met Bart, vanaf nu is het dokter Saerens, wat ik meteen liet blijken op het naamkaartje op mijn nieuwe bureau. Binnenkort moet ik dus gaan shoppen voor wat lange broeken en hemden. Die dikke Mercedes, gouden horloge, en gouden tanden ga ik toch achterwege laten denk ik. En van Evy moet ik ook passen voor de harem dikke negerinnen.

2) Dr. Gillet

Een werkweekje in Pelonomi...
Het mag gezegd, ik begin me ietsje meer op mijn gemak te voelen op ’t verloskwartier van Pelonomi, en toch ook wat meer zelfvertrouwen te kweken.
Het werk onder de assistenten of ‘registrars’ zoals dat hier noemt, is onderverdeeld in 5 firma’s. Ik behoor tot Firma 1, en ben verantwoordelijk voor alle verloskundige patiënten. Mijn collega Dr. Van Schalkwijk, een laatstejaars assistent is verantwoordelijk voor de gynaecologie. Onze supervisor is Dr. Hanekom, een pas erkend gynaecoloog vol energie, waar we zowat elk moment iets mee kunnen overleggen. Elke firma heeft een specifiek dagprogramma, en voor firma 1 ziet dat er als volgt uit:
Maandag: KLINIEK = hectisch! Patiënten worden van elke uithoek van Vrijstaat (wat zowat 4x België is) doorverwezen van ’t moment dat ze een verhoogd risico op complicaties hebben of... complicaties hébben. Een voorgeschiedenis van vroeggeboortes of meerdere miskramen, > 35 jaar, vorige keizersnedes, hoge bloeddrukskes, suikerziekte, postterme zwangerschappen, tweelingen, enz... zijn goede redenen om in Pelonomi opgevolgd te worden. Om 7u30 zitten gemiddeld zo’n 80 patiënten (50-tal verloskunde en 30-tal gynaeco’s) ons op te wachten. Eerlijk, toen ik de eerste keer die wachtzaal zag, dacht ik echt waar dat er nooit een eind aan zou komen. Maar we krijgen gelukkig heel wat hulp! Elke firma heeft 2 huisdokters toegewezen, die zowat de manusjes-van-alles zijn: ze doen de bloedafnames, regelen bijkomende onderzoeken, en zien patiënten. En ook de collega’s en huisdokters van de andere firma’s helpen eens hun dagtaken erop zitten. In de voormiddag zijn er ook nog eens een massa studenten die helpen waar ze kunnen. Terwijl ik zelf één patiënt zie, word ik zo’n 10 tal keer onderbroken door een huisdokter of student die zijn patiënt komt voorstellen en overleggen. Best chaotisch. Iets na de middag beginnen we dan met echo’s voor de patiënten die dat nodig hebben. De patiënten die we die dag opnemen, bijvoorbeeld voor een inductie, geplande keizersnede, of hoge bloeddrukken... zijn de firma 1 patiënten, waar we verder verantwoordelijk voor zijn. Een bijkomende taak van de assistent is dan ook nog eens uitzoeken of elk van de patiënten een bed heeft, wat zeker nie altij een sinecure is nie!

Dinsdag: WACHT = chaos! Meestal ben ik er dinsdag vroeg bij, zeker als we de maandag veel opnames hadden. Nadat alle prenatale moeders gezien zijn, én de moeders van onze firma die al bevallen zijn, is er rond 8u ’s morgens de wachtoverdracht. Het is een uitgebreid moment van bedsite teaching, samen met de assistenten die van wacht waren en zijn, de huisdokters en de studenten. We zijn gelukkig steeds met 2 van wacht, waarvan 1 iemand dan in ’t operatiekwartier sectio’s doet en de andere de spoed-patiënten ziet. Het is niet ongewoon dat er 3 foetale noden tegelijkertijd zijn... dan zijn er elke wacht ook nog een aantal gynaecologische mysteries waarvoor we een buikske moeten gaan openen! Er is 1 team verpleegkundigen en 1 anesthesist... de gynaecologische gevallen gebeuren in het ‘groot operatiekwartier’, wat zo’n dikke 10 minuten van ’t verloskwartier is. Dus van ’t moment dat we met een gynaecologische casus bezig zijn, en der is een foetale nood = MISERIE, want er is geen andere anesthesist, noch verpleegkundigen om een keizersnede te doen. Nie zo plezant nie als er dan een navelstrengprolapske of een placentaloslating is! Rond 6 à 7u ’s morgens of ’s avonds een foetale nood hebben, is ook geen denderend moment, aangezien de verpleegkundige ploeg dan van shift wisselt... Mijn voorlaatste wacht heb ik mijn ‘Belgiese sjokolade’ moeten bovenhalen om om 18u nog een keisersnitje te kunnen doen, tssss! Naast Belgiese sjokolade, is muggenmelk ook praktisch om bij te hebben, gezien de massa’s Pelonomi-muggen. En na na zo’n hectisch nachtje, is het zalig om de zon te zien opkomen in Bloemfontein... Om 7u starten we dan opnieuw met het zien en evalueren van opgenomen patiënten, en de huisdokters zien en ontslaan de moeders die bevallen zijn (die beginnen vaak al om 4u30 ’s morgens met hun toerke, zodat we dat voor 8u gedaan hebben!). Er is een enorme turnover: moeders die normaal bevallen zijn gaan daags nadien naar huis, diegenen met keizersnede na 48u. Om 8u ’s morgens komt dan het volgende ‘frisse’ team ons aflossen, doen wij de wachtoverdracht... en toegegeven, de bedsite teaching op dat moment is net iets moeilijker om de concentratie der bij te houden. Vervolgens overlopen we snel nog eventuele problemen met onze firma 1 supervisor en dan is er meestal nog een lijstje patiënten waar ik dit of dat nog voor moet checken... Enfin, meestal is het rond 11u vooraleer ik m’n stinkende crockske kan uitdoen, en in onze Zino kan ploffen. Bart komt me ophalen, ik hang met m’n voeten door ’t raam, en meestal ‘crash’ ik vooraleer we thuis zijn. Over mijn post-wacht dutjes ga ‘k het een andere keer hebben, maar blijkbaar kan ik soms rare dingen zeggen volgens Bart. Ga deze dutjes binnekort trouwens moeten missen... eind januari start hier academisch jaar, en zijn er woensdag namiddag de ‘Kliniese Actiwiteite’ van 14u-16u. Ohjee!

Donderdag = nog bekomen van de wacht! Alle opgenomen patiënten verder op punt stellen, een toerke met de huisdokters langs de bevallen patiënten en bedsite teaching met de studenten en de supervisor. Meestal eindigt dit rond 10u30, en dan gaan we onze collega’s nog beetje helpen in de kliniek (zoals zij dat maandag voor ons doen)... met het zien van patiënten of echootjes doen aan de lopende band.

Vrijdag = opereren, opereren, wie zijn best doet zal het leren! Dan is het mijn verloskundig operatiedagje en doe ik de geplande keizersnedes van de patiënten die daags ervoor zijn opgenomen.

Naweek (= weekend): 1 op 2 zaterdagen ben ik van wacht, en ‘s morgens moet ik 1 weekend op 2, de firma 1 patiënten komen toeren die nog op zaal liggen.

Volia se, een gevuld weekje met een rijke bagage. Dit is de planning tot eind maart. Vanaf begin april kom ik in Firma 2 terecht, en staat er uitsluitend gynaecologie op de planning.

3) Dr. Saerens & Dr. Gillet… hebben dus al genoeg afgezien de laatste twee weken. En ze moeten vieren dat ze twee jaar samen zijn. Hoog tijd om nog eens op vakantie te gaan dus. Wat dacht je van 9 dagen Kaapstad? Ok, zaterdag vertrekken we!